پدیدآورندهی هر اثر علمی، نوشتار خود را بر دو ستون استوار میدارد؛ یا بر پایهی اندیشهها و یافتههای خود سخن میگوید یا از گفتهها و نوشتههای دیگران بهره میبرد. اخلاق علمی حکم میکند که استفاده از کلام و نوشتارهای دیگران بهره میبرد. اخلاق علمی حکم میکنم که استفاده از کلام و نوشتار دیگران با اشاره به منبع آنها میباشد تا خوانندگان بتوانند به سرعت و سهولت اصل منبع را بازشناسند و اگر احتیاج بود به ان مراجعه و آن را بررسی یا مطالعه کنند. قواعد مستندسازی با توجه به رشتهی تخصصی دانشگاهی، سلیقهی ناشران و نویسندگان، و نیازهای یک اثر خاص متنوع است. صرف نظر از نظام استناد، باید اطلاعات کافی برای هدایت خوانندگان به منابعی ارائه شود که استفاده شده اند، خواه این منابع منتشر شده یا نشده، و به شکل چاپی یا الکترونیکی باشند.
در نظام استناد نویسنده - تاریخ، به منابع در متن، معمولا در پرانتز و با نام و نام خانوادگی نویسنده، تاریخ انتشار اثر، و در صورت نیاز شمارهی صفحهای که به آن استناد شده است، اشاره میشود. البته گاهی که به نام نویسنده در بافت متن اشاره میشود، دیگر ذکر آن در پرانتز ضرورتی ندارد. جزئیات کامل این آثار در فهرستی با عنوان ”فهرست منابع“ و در پایان اثر بیان میشوند. در این فهرست، سال انتشار اثر، بلافاصله پس از نام پدیدآورنده قرار میگیرد و سپس عنوان اثر و وضعیت نشر ذکر میشوند. این نظام بیشتر در جایی کارگر است که همه یا بیشتر منابع به راحتی به شیوهی استنادی نظام - تاریخ قابل تبدیل باشند. به آثار بی نویسنده، مجموعهی دستنوشتهها، یا سایر منابعی که به دشواری قابل تبدیل به این شیوه هستند، بیشتر در خود متن استناد میشود. ( علیدوستی و دیگران 1385 )
کتاب با یک نویسنده
ارجاع پایان متنی: نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده. سال انتشار. عنوان. محل نشر: ناشر.
مثال: کوشا، کیوان. 1381. ابزارهای کاوش اینترنت: اصول، مهارتها، و امکانات جست وجو در وب. تهران: کتابدار.
ارجاع درون متنی: (کوشا 1381، 50 )
کتاب با دو نویسنده
ارجاع پایان متنی: نام خانوادگی نویسندة اول، نام نویسندة اول، و نام و نام خانوادگی نویسند? دوم. سال انتشار. عنوان. محل نشر: ناشر.
جم، رضا، و زهرا روزبه. 1381. مفاهیم کتابخان? دیجیتالی. تهران: صدف.
ارجاع درون متنی: ( جم و روزبه 1381، 40 )
کتاب با سه نویسنده
ارجاع پایان متنی: مانند کتاب با دو نویسنده، و نام و نام خانوادگی نویسند? سوم. سال انتشار. عنوان. محل نشر: ناشر.
صارمی، کتایون، عباس رفیعی فراهانی، و فریدون امانی. 1372. موزههای ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
ارجاع درون متنی: (صارمی، رفیعی، و امانی 1372، 78 )
کتاب با بیش از سه نویسنده
مانند کتاب با سه نویسنده، و .... نام و نام خانوادگی نویسند? آخر. سال انتشار. عنوان. محل نشر: ناشر.
اکبری، محمدتقی، احمد رضوانی، محمدتقی منشی طوسی، حسن سلطانی فر، و احمد نمایی. 1372. فرهنگ و اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی: انگلیسی - فارسی. مشهد: بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی.
(اکبری و دیگران1372، 77)
کتاب با مترجم، ویراستار، یا گردآورنده
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار اثر اصلی. عنوان. {ترجم?} نام و نام خانوادگی مترجم(ان). سال ترجمه. محل نشر: ناشر.
خلیل، طارق. 1993. مدیریت تکنولوژی: رمز موفقیت در رقابت و خلق ثروت. ترجمة سید محمد اعرابی و داود ایزدی. 1381. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
( طارق 1381، 87 )
یا
سید محمد اعرابی و داود ایزدی. 1381. مدیریت تکنولوژی: رمز موفقیت در رقابت و خلق ثروت. نوشته ی خلیل، طارق. 1993. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
( اعرابی و یزدی1381 ، 87)
کتاب با نویسنده ی سازمانی
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور. دفتر امور فنی و تدوین معیارها. 1380. ضوابط طراحی فضای سبز شهری. تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، معاونت امور پشتیبانی، مرکز مدارک علمی و انتشارات.
( سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور. دفتر امور فنی و تدوین معیارها 1380، 34 )
کتاب الکترونیکی
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار. عنوان. ناشر: محل نشر. نشانی الکترونیکی کتاب (تاریخ دسترسی).
بابایی، محمود. 1382. نشر الکترونیکی. ویراستة علیحسین قاسمی. تهران: پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران. http://www.irandoc.ac.ir/data/books/E_p/contents.htm (دسترسی در 9/5/1385).
( بابایی 1382 )
فصلی از یک کتاب
اطلاعات نویسنده(گان) فصل. سال انتشار. عنوان فصل. {در} عنوان کتاب اصلی، {ویراست?} نام ویراستار(ان)، شمار? صفح? ابتدا{-} انتهای فصل. ناشر: محل نشر.
افشار مهاجر، کامران. 1379. نگاهی به صفحهآرایی قرآنهای خطی و کاربرد آن در گرافیک معاصر. در سایة طوبی: مجموعة مقالات همایش نخستین دوسالانة بینالمللی نقاشی جهان اسلام، ویراستة حبیبالله صادقی، 47-85. تهران: موزة هنرهای معاصر.
( مهاجر 1379 ، 80)
مقاله با یک نویسنده
مانند کتاب با یک نویسنده. سال انتشار. عنوان مقاله. عنوان مجل? علمی دوره (شماره): شمار? صفح? ابتدا {-} شمارة صفحة انتها.
بنیاسدی، نازنین. 1383. مدیریت مشارکتی معلمان و ارتباط آن با رفتار جامعة مدنی دانشآموزان. مجلة روانشناسی و علوم تربیتی 34 (2): 65-96.
( بنی اسدی 1383)
مقاله با دو نویسنده
مانند کتاب با دو نویسنده. سال انتشار. عنوان مقاله. عنوان مجل? علمی دوره (شماره): شمار? صفح? ابتدا {-} شمار? صفح? انتها.
ابوالحسنی، حسن، و مرتضی حقیرچهرقانی. 1386. سیستمهای مدیریت جریان دادهها: مسائل و راهکارها. مدیریت اطلاعات 2 (1-2): 3-18.
( ابوالحسنی، حسن، و مرتضی حقیرچهرقانی 1386 )
مقاله با سه نویسنده
مانند کتاب با سه نویسنده. سال انتشار. عنوان مقاله. عنوان مجل? علمی دوره (شماره): شمار? صفح? ابتدا {-} شمار? صفح? انتها.
خسروجردی، محمود، طاهره علومی، و نادر نقشینه. 1386. نقش شخصیت و باورهای معرفتشناختی در رفتار اطلاعجویی: مروری بر انواع مدلهای شناختی و روانشناختی. مدیریت اطلاعات 2 (3-4): 181- 200.
( خسروجردی، علومی، و نقشینه 1386 )
مقاله با بیش از سه نویسنده
مانند کتاب با بیش از سه نویسنده. سال انتشار. عنوان مقاله. عنوان مجل? علمی دوره (شماره): شمار? صفح? ابتدا {-} شمار? صفح? انتها.
کیهانی، محمد، مریم صابری، شیما مرادی، و مریم صرافزاده. 1386. رایانش اجتماعی در سازمان: رویکردی نوین در مدیریت دانش. مدیریت اطلاعات 2 (3-4): 163-180.
( کیهانی و دیگران 1386 )
مقاله ترجمه شده
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار اثر اصلی. عنوان مقاله.{ترجم?} نام و نام خانوادگی مترجم. سال ترجمه. عنوان مجل? علمی دوره (شماره): شمار? صفح? ابتدا {-} شمارة صفحة انتها.
شیری، علیاصغر، و کرافورد روی. 2003. اصطلاحنامههای روی وب: پیشرفتها و گرایشهای جاری. ترجمة فخرالسادات محمدی. 1387. علوم و فناوری اطلاعات 23 (4): 145-161.
( شیری 2003 )
یا
محمدی، فخرالسادات. 1387. اصطلاحنامههای روی وب: پیشرفتها و گرایشهای جاری. نوشته ی علی اصغر شیری، و کرافورد روی. 2003. علوم و فناوری اطلاعات 23 (4): 145-161.
( محمدی 1387 )
مقاله نشریه های الکترونیکی
اطلاعات نویسنده. سال انتشار. عنوان مقاله. عنوان مجل? علمی دوره، {ش. برای فارسی و no. برای انگلیسی}. نشانی الکترونیکی مقاله (دسترسی در تاریخ).
گزنی، علی. 1379. طراحی سیستمهای بازیابی اطلاعات بهینه در نرم افزارهای کتابخانهای و اطلاعرسانی. علوم اطلاعرسانی 16، ش. 2-1 (10 دی). http://irandoc.ac.ir/ETELA-ART/16/16_1_2_7_abs.htm (دسترسی در 1385/3/8).
( گزنی 1379 )
مقاله مجموعه مقالات
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار. عنوان مقاله. {در} عنوان مجموع? مقالات، {ویراست?} نام ویراستار(ان)، شمار? صفح? ابتدا {-} انتهای مقاله. ناشر: محل نشر.
دقیق روحی، جواد، و بابا مخیر. 1384. بررسی دیپلوستومیازیس در لای ماهی تالاب انزلی. در خلاص? مقالات سیزدهمین کنفرانس سراسری و اولین کنفرانس بین المللی زیست شناسی ایران، ویراست? ریحانه سریری، 23-34. گیلان: دانشگاه گیلان.
مقاله کنفرانس ها
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار. عنوان مقاله. {در} عنوان همایش، محل همایش، روز و ماه برگزاری.
دالمن، اعظم، حسین ایمانی، و حوریه سپهری. 1384. تاثیر DEHP بر بلوغ آزمایشگاهی، از سرگیری میوز، و تکوین اووسایتهای نابالغ موش. پوستر ارائه شده در چهاردهمین کنفرانس سراسری زیست شناسی، گیلان.
( دالمن، ایمانی و سپهری 1384 )
مقاله دانشنامه
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار. عنوان مقاله. {در} عنوان دانشنامه، {ویراست?} نام ویراستار(ان)، شمار? صفح? ابتدا {-} انتهای مقاله. ناشر: محل نشر.
حریری، نجلا. 1380. ربط. در دایرهالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی، ویراستة عباس حری، ج. 1: 870-874.
گزارش های علمی فنی
اطلاعات نویسنده(گان). سال انتشار. عنوان گزارش. {گزارش طرح پژوهشی}. محل نشر: ناشر.
گنجی، احمد، و بهزاد دوران. 1386. بررسی الگوی کاربری اینترنت در بین افراد 25 تا 40 سال شهر تهران.گزارش طرح پژوهشی. تهران: پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران.
استناد به منابع وب
اطلاعات نویسنده. سال انتشار. عنوان اثر. سازمان مسئول انتشار در صورت وجود. آدرس الکترونیکی صفحه (دسترسی در تاریخ ).
شیرازی، علیرضا. 1385. فناوری اطلاعات در ایران 84. ایتنا، اخبار فناوری اطلاعات.http://www.itna.ir/archives/84-85-ITAnalyze/004088.php (دسترسی در 1387/11/3).
( شیرازی 1385 )
استناد برگرفته از منابع دیگر ( کتاب )
اطلاعات نویسنده. سال انتشار. عنوان اثر {ایتالیک}. ناشر: محل نشر [اطلاعات اثر مورد استناد]. {نقل در} نام و نام خانوادگی نویسنده(گان) اثر اصلی، عنوان اثر اصلی (محل نشر: ناشر، سال انتشار اثر اصلی)، صفح? مورد استناد در اثر اصلی.
عراقی، حمیدرضا. 1356. اصول بازاریابی و مدیریت امور بازار. تهران: انتشارات توکا. نقل در احمد روستا، داور ونوس، و عبدالمجید ابراهیمی، مدیریت بازاریابی (تهران: سمت، 1383)، 102.
( عراقی 1356 )
استناد برگرفته از منابع دیگر ( مقاله )
اطلاعات نویسنده. سال انتشار. عنوان اثر. عنوان مجله{ایتالیک} دوره (شماره): شماره صفحة ابتدا{-}شمارة انتها. {quoted in } نام و نام خانوادگی نویسنده(گان) اثر اصلی، عنوان اثر اصلی. (عنوان مجله،دوره (شماره): شماره صفحة ابتدا{-}شمارة انتها، سال انتشار)
Bhatt, G. D. 2001. Knowledge management in Organizations: Examining the interaction between technologies, techniques, and people. Journal of Knowledge Management 5 (1): 68-75. نقل در محمد ایرانشاهی، مدیریت دانش در سازمانها بررسی تاثیر متقابل فناوری، فنون، و انسان.(علوم اطلاعرسانی، 18 (1-2): 76-84، 1381).
برای دانلود مقالات معتبر به وب سایت ایران سای - مرجع علمی فنی مهندسی مراجعه نمایید.
با تشکر